ایرلاک به معنی هوابند بوده و به فضاهای واسط یا انتقالی گفته می شود که با دو یا چند درب حد واسط بین دو یا چند اتاق در کلین روم می باشند. در این فضاهای بینابینی، که جریان هوای مستقل دارند، ذرات گرد و غبار و آلودگی ترپ شده تا پرسنل یا اشیاء بتوانند وارد فضای بعدی شوند. ایرلاک ها به دو دسته اتاقک های ورد پرسنل (Personal Air Lock=PAL) و اتاقک ورد مواد و اشیاء (Material Air Lock) تقسیم بندی می شوند. درب ها در این اتاقک ها مجهز به سیستم اینترلاک است به نحوی که هنگامی که فرد یا اشیاء وارد این اتاق ها می شود، درب های دیگر قفل می گردد. پس از بسته شدن درب ورودی، درب های دیگر باز شده و اجازه خروج صادر می گردد. در برخی طراحی HVAC، فاصله زمانی بین قفل شدن درب ورودی تا باز شدن درب خروجی توسط سیستم کنترلی اعمال می شود تا Air change مناسب ایجاد شده و احتمال انتقال آلودگی به اتاق های دیگر کمتر گردد. این زمان بسته به حجم اتاقک ایرلاک و حساسیت در تغییر فشار اتاق ها بین 10 تا 30 ثانیه تنظیم می گردد. پس باکس ها و فیلترباکس ها نیز نوعی ایرلاک محسوب می شوند. در ایرلاک ها همیشه جهت باز شدن درب به سمت اتاق با فشار بالاتر است تا پس از عبور فرد یا اشیا با فشار هوای اتاق درب به صورت خود به خودی بسته شود.
یکی دیگر وظایف ایرلاک ها، ممانعت از تغییر یا افت فشار در اتاق های مجاور با کلاس هوایی متفاوت است. در طراحی کلین روم ایرلاک ها همواره طوری قرار می گرند که مانع از انتقال آلودگی به اتاق های با کلاس تمیزی بالاتر شوند. ایرلاک ها بر اساس فشار هوایی که دارند و بالاتبع جریانی از هوا که ایجاد می کنند، به 3 دسته تقسیم می شوند.
– ایرلاک های آبشاری (Cascade air lock): یکی از متداول ترین انواع ایرلاک است. در این ایرلاک ها فشار اتاقک ایرلاک کمتر از اتاق با کلاس تمیزی بالاتر و بیشتر از اتاق با کلاس تمیزی پایین تر می باشد. این نوع طراحی سبب می شود که همواره هوا از سمت اتاق تمیز تر به سمت اتاق کثیف تر منتقل شود.
– ایرلاک های حبابی (Bobble air lock): در این نوع ایرلاک ها، فشار اتاقک بالاتر از فشار هر دو اتاق مجاور است. این ایرلاک را می توان، مانعی پرفشار بین دو اتاق مجاور دانست. هدف از طراحی این نوع از ایرلاک این است که آلودگی های مربوط به هر اتاق در داخل همون اتاق باقی بماند و به اتاق مجاور منتقل نگردد.
– ایرلاک های چاهکی (Sink air lock): در این نوع ایرلاک ها، فشار اتاقک پایین تر از فشار هوا هر دو اتاق مجاور است. این ایرلاک ها برای ترپ کردن آلودگی اتاق های مجاور در خود طراحی شده اند و بیشتر برای MAL کاربرد دارند. در این ایرلاک ها علاوه بر گرد و غبار زدایی (Dedusting) از اشیاء، هنگام باز شدن درب آلودگی اتاق مجاور داخل ایرلاک ترپ می گردد. (کاربرد اصلی؟)
