کفپوش اتاق تمیز

اتاق تمیز (کلین روم) در تعریف به فضای کنترل شده از نظر میزان آلودگی و ذرات اطلاق می گردد. جهت حفظ شرایط کلین روم بر اساس استاندارهای اولیه تعریف شده، نیاز است کف فضای مربوطه دارای خصوصیات ویژه ای باشد. الزامات عمومی کف اتاق تمیز به شرح زیر می باشد.

1- کف اتاق تمیز باید صاف و هموار بوده و عالی از پستی و بلندی باشد. همچنین در اتاق تمیز نباید اختلاف ارتفاع سطح وجود داشته باشد. زیرا این اختلاف ارتفاع مانع از عملکرد صحیح درب ها و پس باکس ها می گردد.

2- کف کلین روم باید یک دست و بدون درز باشد. زیرا در غیر این صورت آلودگی و ذرات در میان خلل فرج سطح تجمع می یابد. به همین دلیل پوشش کف با کاشی، سرامیک و سنگ در کلین روم قابل قبول نمی باشد.

3- کفپوش اتاق تمیز باید مقاوت بالایی در برابر شکستگی، سایش، خط و خش و فشار داشته باشد. فرسایش و سایش کفپوش ها به مروز زمان خود سبب ایجاد آلودگی شده و همچنین باعث تجمع آلودگی و ذرات در نقاط آسیب دیده و شکسته شده سطح می گردد.

4- کفپوس کلین روم باید به راحتی قابل تمیز و پاک کردن باشد. در اغلب کلین روم های دارویی الزامی برای شستشو کف وجود ندارد و بیشتر از پاک کننده های دستی و ماشینی برای تمیز کردن کف استفاده می شود. جنس کفپوش باید به نحوی باشد که به راحتی پاک شده و نسبت به مواد شوینده و حلال های مورد استفاده، مقاوم باشد.

5- کفپوش اتاق تمیز باید مقاوم نسبت به حریق باشد.

انواع کفپوش های اتاق تمیز

به طور عمومی از دو نوع کفپوش در کلین رو ها استفاده می شود.

1- کفپوش های اپوکسی: پلی پوکساید یا اپوکسی یک پلیمر ترموست است که از ترکیب رزین اپوکساید و یک ماده سخت کننده بدست می آید. پس از فرآیند سخت شدن، این پلیمر تبدیل به ماده ای با مقاومت بالای شیمیایی، فیزیکی و حرارتی می شود. پوشش اپوکسی در صنایع مختلفی از قبیل ساختمان سازی (عایق بندی لوله هاف تعمیر ترک بتن، پوشش دهی سطوح فلزی و غیره)، در صنایع هواو فضا (چسباندن قطعات هواپیما، پوشش سطح خارجی و غیره)، در صنایع الکترونیک (ساحت و عایق بندی مدارهای الکتریک)، تولید کامپوزیت ها و لوازم تزئینی به کار می رود. یکی از کاربردهای متداول اپوکسی، تهیه کفپوش برای سطوح ساختمانی و کلین روم است. اجرا این کفپوش به طور عمومی دارای 6 مرحله است.

– آماده سازی سطح: کفپوش اپوکسی باید در سطحی اجرا شود که اپوکسی بتواند به راحتی به آن بچسبد. سطح اولیه باید صاف، غیر شیب دار، بدون خلل و فرج و سخت باشد. اغلب از بتن با ضخامت بالای 8 سانتی متر برای کف سازی قبل از اپوکسی استفاده می شود.

– تمیز کردن سطح: قبل از اجرا اپوکسی باید سطح جاروکشی و تمیز گردد. این امر اثر بسیار مهمی در کیفیت اپوکسی نهایی دارد.

– اجرای پرایمر: پرایمر اولین لایه اپوکسی می باشد. پرایمر سبب بهبود چسبندگی اپوکسی به سطح شده و همچنین می تواند خلل و فرج احتمالی را بپوشاند. همچنین خطر حباب دار شدن و طبله شدن اپوکسی را از بین می برد. این مرحله معمولاً دوبار انجام می شود.

– پر کردن خلل و فرج احتمالی روی سطح: این کار با استفاده از دوغابی از اپوکسی انجام می شود. این مرحله بنا به صلاحدید کارشناس مربوطه می تواند قبل از به کار رفتن پرایمر اجرا شود. رزین اپوکسی در ترکیبی از حلال های شیمیایی که به آن تینر اپوکسی گفته می شود حل می گردد. ترکیبات این تینر شامل، استون، متانول، اتانول و کلروفرم است که توسط تامین کننده در نسبت متاناسب با نوع اپوکسی تهیه می شود. حل کردن اپوکسی در این تینر اپوکسی سبب ایجاد مایع چسبناک و غلیظی می گردد.  

– اجرا لایه میانی: در این مرحله ماده اپوکسی با رنگ و ماده سخت کننده درتینر اپوکسی در مقدار توصیه شده توسط سازنده اپوکسی حل می گردد تا محلول غلیظ یکنواختی بدست آید. سپس این محلول روی سطح توسط غلتک مناسبی ریخته و صاف می گردد. سپس اجازه داده می شود تا این لایه کاملاً خشک گردد. پس از خشک شدن، سطح از نظر وجود هر گونه خلل و فرج بررسی می گردد. در صورت نیاز بار دیگر این لایه اجرا می گردد.

– اجرا لایه آخر: جنس این لایه نیز رزین های اپوکسی رنگی است. برای اجرا این لایه ضروری است که سطح عاری از هرگونه خاک و ذره باشد. رنگ اپوکسی باید قبل از خشک شدن کامل این لایه اضافه گردد. زیرا در صورت خشک شدن کامل لایه میانی چسبندگی لایه آخر ممکن است مطلوب نبوده و تغییر رنگ به مرور زمان در کفپوش ایجاد گردد.

2- کفپوش های هموژن: این کفپوش ها دارای دو جنس پلی اورتان (PU) و جنس پلی ونیل کلراید (PVC) هستند که اصطلاحاً به آنها کفپوش وینیل نیز گفته می شود. این کفپوش ها به صورت آماده به فروش می رسند. و با چسب مخصوصی روی زمین چسبانده می شوند. دارای الاستیسیته بالایی هستند و در طرح ها و رنگ های متنوعی قابل تهیه هستند. این کفپوش ها، در محل اتصال به دیوار وارد ساختار کروها شده و سطح بدون درز و یکنواختی ایجاد می کنند که مانع از تجمع ذرات و الودگی ها می گردد. مهمترین مزیت این کفپوش نسبت به کف سازی اپوکسی، قابلیت تعمیر و اصلاح سریع و آسان آن است. به همین دلیل جز رایج ترین و پرکاربردترین کفپوش های کلین روم به حساب می آیند.

نوع کفپوش به کار رفته بستگی به کاربردی اتاق تمیز دارد. در مواردی که احتمال احتراق یا جرقه وجود دارد، به طور مثال در محیط هایی تولید عطر که غلظت بالایی از مواد احتراق زا مانند الکل وجود دارد. یا در کلین روم هایی که مدارهای الکتریک حساس ساخته می شود از
کفپوش های الکترواستاتیک استفاده می شود. در مواردی که احتمال بالایی از لود میکروبی وجود دارد، مانند بیمارستان ها و وردی های کلین روم، از کفپوش های آنتی باکتریال استفاده می شود که احتمال رشد میکروارگانیسم های بیماری زا را کاهش می دهد.

مزایای اپوکسی در مقایسه با کفپوش های وینیل:

کفپوش های اپوکسی، برای کلین روم هایی که ماشین آلات با وزن بالا و همچنین جابه جایی و کشیدن مواد و تجهیزات با وزن بالا روی زمین نیاز است، نسبت به کفپوش های وینیل ارجحیت دارند. همچنین به دلیل هزینه تمام شده پایین تر برای سطوح یکدست با مساحت بالا مناسب تر هستند. کفپوش های اپوکس نسبت به کفپوش های وینیل مقاومت حرارتی بالاتری دارند.

مزایای کفپوش های وینیل در مقایسه با کفپوش های اپوکسی:

با توجه به اینکه به طور آماده تهیه می شوند، اجرا ساده تر و سریع تر نسبت به کفسازی اپوکسی دارد و برای فضاهای کوچک که فضاها و اتاق های متعدد دارند مناسب تر هستند. در صورت خراب شدن قابلیت تعویض و اصلاح دارند. همچنین در صورت گسترش فضا، امکان اضافه شدن به سطوح قبلی به راحتی وجود دارد.